Tussenstand pionieren
Sociale verbondenheid en geloofsontwikkeling in pioniersplekken
Hoe staat het ervoor met de pioniersplekken die vanuit de Protestantse Kerk gestart zijn? Het rapport ‘Tussenstand Pionieren‘ geeft een indruk. In deze tussenstand staan niet de cijfers centraal, maar zoomen we in op wat pionieren betekent in de concrete levens van mensen. We hebben onderzoek gedaan naar de sociale relaties en geloofsontwikkeling van bezoekers van pioniersplekken.
Begin 2020 zijn er 147 pioniersplekken van start gegaan of in voorbereiding. Bij een pioniersplek zijn gemiddeld 52 mensen stevig betrokken (maandelijks of vaker betrokken bij een activiteit), waarvan ongeveer de helft al kerkelijk actief was. In totaal zijn er ruim 19.000 mensen bij een pioniersplek betrokken.
Onderzoek naar impact pioniersplekken
In 2019 is gesproken met mensen die actief betrokken zijn bij een pioniersplek. In totaal zijn er 42 mensen geïnterviewd op 12 verschillende plekken. Wat brengt pionieren teweeg in mensenlevens? Onderstaande woordwolk geeft een indruk van de woorden waar mensen aan denken als ze aan de pioniersplek denken?
Herkenbaar christelijk
De christelijke identiteit van de pioniersplekken is helder. Dat is niet altijd vooraf het geval, maar als mensen eenmaal aan activiteiten meedoen is de christelijke identiteit bij iedereen helder. En zonder dat ernaar gevraagd is, vertellen 17 mensen dat ze waarderen dat er respectvol met hen wordt omgegaan.
Als we de hoofdlijn bekijken van alle interviews, dan zien we dat mensen via de pioniersplekken inderdaad kennismaken met het christelijk geloof. Echter, niet iedereen stort zich vol overgave in het geloof.
“Ik flirt met God, maar weet niet of ik verkering wil.”
Conclusies
Bij dit onderzoek was de centrale vraag welke impact pioniersplekken hebben op de sociale verbondenheid en op de geloofsontwikkeling van betrokken mensen.
- Het onderzoek laat zien dat pioniersplekken in staat zijn in contact te komen met mensen voor wie de ‘gewone’ kerk niet of niet meer in beeld is. Daarmee beantwoorden ze aan hun doel om rand- en buitenkerkelijke mensen te bereiken.
- De meeste geïnterviewden hebben op enig moment in hun biografie, hoe klein ook, wel iets met de kerk gehad. Blijkbaar is het lastiger om mensen aan te trekken die nooit een verbinding met de christelijke traditie hebben gehad; de uitzondering op deze regel vormen deelnemers met een moslimachtergrond.
- De onderzochte pioniersplekken betekenen veel voor de geïnterviewden, zowel qua sociale verbondenheid als qua geloofsontwikkeling. Er is echt sprake van geloofsontwikkeling en van het ontstaan van nieuwe en diepere relaties.
- De theologische diversiteit van de pioniersplekken is groot. Dat komt onder meer tot uiting in de gerichtheid op het tot geloof komen van niet-christenen. Daar waar een pioniersplek totaal geen heil ziet in de laatste stadia van de pioniersreis, is het goed daarover in gesprek te gaan. En waar gewenst kan meer steun gegeven worden bij de laatste stadia van de pioniersreis, op een manier die past bij die plekken.
- Het christelijk profiel is doorgaans duidelijk bij de pioniersplekken en tegelijk hecht men aan vrijheid en ruimte voor deelnemers om een eigen weg te gaan.
Zie hier het rapport Tussenstand Pionieren (PDF).
Zie hier het uitgebreide onderzoeksverslag (PDF).
Zie hier de vertaling (Engels) van het rapport/ hereby the English translation of the report.