Ben je nog op zoek naar een mooie activiteit voor op je pioniersplek? Misschien is literair Bijbellezen dan wel iets voor jullie! Tijdens een pionierstraining raakte ik in gesprek met Rik Zwalua uit Den Haag. Hij biedt deze activiteit aan onder de vlag van Podium 627 (een podium voor debat, kunst, zingeving en ontmoeting) vanuit de Bethlehemkerk in Den Haag, en wil deze activiteit ook gaan aanbieden bij de pioniersplek LuX die ze op dit moment aan het opzetten zijn. Ik heb een kort interview met hem gedaan om een goede impressie van deze activiteit te krijgen.
Wij zijn zelf begonnen met de vraag: waar is de kerk goed in en hoe kunnen we dat delen met de mensen om ons heen? We merkten dat we graag iets wilden met de Bijbel. We wilden onderzoeken of het mogelijk zou zijn om de Bijbelverhalen weer ter sprake te brengen. Voor velen is de Bijbel bekend als boek dat onze cultuur heeft gestempeld, maar de Bijbelverhalen zijn voor veel mensen minder bekend en betekenisvol.
We hebben ons afgevraagd: waar zou ik mijn vrienden voor uit durven nodigen zonder dat de activiteit het stempel heeft van zieltjes winnen? We kwamen er op uit dat we de Bijbelverhalen graag zo ter sprake wilden brengen dat ze gelinkt werden aan de cultuur die zij kennen. Dus even niet kijken door de bril van het geloof naar de verhalen, maar puur naar de literaire kwaliteit van de teksten en de verbinding met onze cultuur.
In het najaar van 2015 zijn we gestart. We hebben onszelf nadrukkelijk gepresenteerd als theologen, om te laten zien dat we met behulp van onze theologische scholing verdieping bij de verhalen wilden aanbrengen. We zijn bijvoorbeeld bezig geweest met verschillende genres in de Bijbel, de ontstaansgeschiedenis van Bijbelboeken, tekstopbouw, literaire stijlen, etc.
We hadden een programma voor vijf avonden, met een introductiebijeenkomst om iedereen op hetzelfde niveau te krijgen. Daarna zijn we kriskras de Bijbel doorgegaan om diverse genres naar voren te halen (Genesis, Markus, Psalmen, Kolossenzen). Zo wilden we laten zien dat de Bijbel een rijk en gevarieerd boek is.
We hebben bij deze verhalen ook steeds gekeken waar deze in onze cultuur terugkomen en waar de deelnemers ze van zouden kunnen kennen. We hebben bijvoorbeeld Rembrandt bekeken, maar ook Stef Bos en Lady Gaga geluisterd.
Toen we vijf bijeenkomsten hadden gehad wilde een deel van de groep graag doorgaan. We hebben toen bij de start van de volgende serie een verandering doorgevoerd. Het cultuurdeel wordt nu voorbereid door één van de deelnemers.
Ze waarderen dat we open over de Bijbel spreken en dat alles gezegd en gevraagd mag worden. De sfeer is goed en open, mensen waarderen het dat je, gelovig of niet, in gesprek kan gaan met de Bijbelteksten. Het is ook mooi dat iedereen mee kan doen bij het bekijken van de teksten. En deelnemers vinden het leuk dat ze er iets van leren. Ze krijgen sleutels in handen om teksten beter te begrijpen en meer te waarderen. Je kunt bijvoorbeeld Jona lezen, en als je dan leest dat Jona in de buik van een vis verblijft, het verhaal wegleggen als een sprookje. Maar als je meer gaat zien van de literaire compositie van het geheel, krijg je meer waardering voor de tekst en gaat het niet meer alleen om de vraag: kan het echt gebeurd zijn?
We ervaren het als zeer waardevol dat mensen nu een stukje eigenaarschap krijgen over de avond doordat ze het cultuurdeel voor mogen bereiden. Daarmee geef je een deel van de controle prijs, maar je krijgt er ook iets voor terug. Mensen voelen zich meer betrokken en kunnen iets van zichzelf laten zien.
En wees transparant waarom je het doet. Wij vertelden de deelnemers dat wij als kerk het belangrijk vinden dat de Bijbelverhalen verteld blijven worden. We hebben onszelf wel de vraag gesteld of we niet een wat ‘geloviger’ insteek moesten nemen. Maar we merken dat de geloofsvraag vanzelf meekomt in de gesprekken als je de Bijbelverhalen gaat lezen.
Christiaan Cevaal
Wil je meer weten over Bijbel literair?
Neem dan contact op met Rik Zwalua
Foto: www.shutterstock.com
