House of Joy is de eerste pioniersplek die voortkomt uit een (voormalige) pioniersplek. Crosspoint startte in 2004 met haar activiteiten. In de afgelopen 13 jaar is ze uitgegroeid tot wijkgemeente in Nieuw-Vennep. 2018 is het jaar dat ze aan de wieg staat van de pioniersplek House of Joy. Dit is een mijlpaal, omdat tot nu toe al de nieuwe pioniersplekken uit een verbinding met bestaande kerken kwamen.
De afgelopen maanden heb ik verschillende predikanten en pioniers gesproken over pioniersplekken die opnieuw gaan pionieren. Ik heb ervaringen en verhalen gehoord van binnen en buiten de Protestantse Kerk. Sommige namen me mee in succes en andere in de pijn van het niet lukken. Aan alle gesprekspartners heb ik de vraag voorgelegd welke factoren er meespeelden in het slagen of stranden. Nogmaals pionieren kan de start van een nieuwe pioniersplek betekenen, maar er zijn ook andere vormen. Denk bijvoorbeeld aan het opnemen van bezoekers in het pioniersteam of een geslaagde activiteit in meerdere wijken gaan organiseren.
In de maand februari 2018 is het onderstaande filmpje van House of Joy gepubliceerd. In het verhaal van House of Joy klinken een aantal van deze factoren door. Drie van deze factoren wil ik er uitlichten.
Ten eerste is het belangrijk dat pioniersplekken blijven luisteren naar de context. Het pioniersteam van House of Joy heeft dit aan den lijve ondervonden door maaltijden te plannen tijdens de ramadan. Dit was geen succes. Het team is mede door deze ervaring zich ervan bewust dat ze veelal uit vinex bewoners en blanke Nederlanders bestaat en niet van nature aansluit bij de andere culturen. Luisteren naar verhalen van bezoekers en het verdiepen in verschillende gewoontes is van belang. Dit is een stap naar contextualisatie. Contextualisatie houdt in dat nieuwe initiatieven in lijn staan met de kerkelijke traditie, maar zich laten vormen door de context. Deze blijvende luisterhouding helpt pioniersplekken beter aan te sluiten bij nieuwe doelgroepen.
Ten tweede is het van grote waarde missionair te blijven. House of Joy komt voort uit een een zoektocht iets van het christenzijn met mensen uit Nieuw-Vennep te delen. Niet al haar inwoners overwinnen de drempel van Crosspoint zomaar. Er is opnieuw gekeken naar het leggen van verbindingen met deze mensen. Dit blijvende verlangen uitgezonden te zijn naar de bewoners van Nieuw-Vennep richt de kerk naar buiten. Buiten de muren van de pioniersplek liggen kansen om datgene wat je goed kunt in te zetten voor mensen die niet naar de kerk gaan.
Ten derde is het van belang een verlangen te delen iets nogmaals te gaan doen. Er is visie en opzet nodig om een groep mensen in beweging te zetten écht te gaan. Er is iemand nodig die zegt: “Kom op, laat ik het gewoon doen!” Een duidelijke visie bepaalt het handelen van een pioniersplek. Als het instandhouden van de huidige activiteiten het hoogste doel van een pioniersplek is, zal het team tevreden toe kunnen kijken zolang dat lukt. Om goede activiteiten in te zetten voor een nieuwe doelgroep is een andere mindset nodig. Dit andere denken verlegt de lat van doen wat we doen naar iets een tweede maal doen.
Contextualisatie, missionair verlangen en visie zijn aandachtspunten voor pioniersplekken die plannen hebben nogmaals te pionieren. Dit betekent niet dat nu al de pioniersplekken na moeten gaan denken over nageslacht. Het is vaak al een hele uitdaging om met de beschikbare mankracht en middelen de huidige pioniersplek in stand te houden. Laat staan dat er nog meer moet gebeuren…
Het kan wel zinvol zijn te kijken naar wat goed werkt op je pioniersplek. Wat doen we al dat verbindt met mensen die niet naar de kerk gaan? Wat ondersteunt hen in een zoektocht naar zin en geloof? En daag dan je gedachten eens uit: Kunnen we dat nog eens doen? Op een andere plaats, met andere mensen?
Maarten Atsma