“Pionieren met doop en avondmaal. Voor de één klinkt dit waarschijnlijk als muziek in de oren. Voor de ander als vloeken in de kerk.” Anneke van der Velde vertelt over de cursus ‘doop en avondmaal met pioniers’.
Ik begrijp goed dat pionieren met doop en avondmaal een spannend thema is. Juist daarom geef ik een cursus hierover voor pioniers. Een cursus van drie ochtenden waarmee pioniers worden toegerust op hun plek de sacramenten contextueel vorm en inhoud te geven. Dat kan niet zonder kennis te nemen van de eeuwenoude theologische doordenking van de sacramenten.
Het raakte me hoe de pioniers zich bewust zijn van de traditie en die recht willen doen. Tegelijk was er het verlangen terug te gaan naar de oorsprong van de sacramenten en ‘slechts’ de Bijbel als uitgangspunt te nemen. Een bungeejump vanaf de schouders van de traditie.
In de voorbereiding op de cursus ‘doop en avondmaal’ heb ik wel even moeten slikken. Want ik ben historicus en theoloog. En ik heb grote waardering en respect voor de dogmatiek, de traditie en de kerkgeschiedenis. Juist in deze tijd, waarbij ook in de kerk oppervlakkige en snelle informatie uitwisseling aan de orde van de dag lijken te zijn, vind ik het belangrijk te pleiten voor een grondige theologische doordenking. Ik zie onze voorouders in de theologie soms letterlijk voor me; mensen die hun hele leven hebben gewijd aan het onderzoeken, doordenken en expliciteren van Bijbelse en theologische noties. Ik vond dan ook dat de pioniers stevig kennis zouden moeten nemen van de dogmatiek.
Ik had echter onderschat hoe dat bewustzijn van het staan in de traditie en de eerbied ervoor al aanwezig waren bij de pioniers die naar de cursus kwamen. Natuurlijk, bij pioniers gaat het vaak om ‘jonge honden’ die enthousiast en gedreven staan te popelen om het heil dat zij hebben ontdekt te delen. Daarbij hebben ze haast, en willen ze zich niet laten afleiden door zaken die er niet toe doen en de dingen naar hun mening onnodig ingewikkeld maken. Ze willen zich bepalen tot de kern van het heil en die ontdoen van alle stoffigheid die er naar hun mening door de eeuwen heen op is komen te liggen. Maar ik merkte ook de behoefte aan zorgvuldigheid, liefde voor de traditie en de kerkgeschiedenis, een op waarde schatten van wat er zoal aan dogmatiek rondom doop en avondmaal is geformuleerd. En ik zag bij de cursisten ook de moed, om voor zichzelf en hun pioniersplek te onderscheiden wat waardevol is in die traditie en wat ballast is. Om uiteindelijk vanuit de Bijbel nieuwe vorm en inhoud aan de sacramenten te geven. Dat is durven: de traditie op waarde schatten, je ervan losmaken, en een nieuwe weg inslaan. Omdat je ervan overtuigd bent dat een nieuwe context een nieuwe vertaling van het heil nodig maakt.
Klik hier (PDF) om het hele bericht te lezen.
Pioniers zonder theologische opleiding hebben in april 2014 de ruimte gekregen om binnen hun pioniersplek doop en avondmaal te vieren. Deze ruimte is er onder voorwaarden zoals die zijn gesteld door de generale synode van de Protestantse Kerk. Eén van de voorwaarden is dat pioniers een training Doop en Avondmaal volgen. De eerstvolgende training vindt plaats op vrijdagen 9 en 23 november en 7 december 2018 van 9:30 tot 12:30. Voor meer informatie en opgave kun je contact opnemen met Anneke van der Velde.